IJssel

Schone IJssel

De IJssel wordt door sommigen de mooiste rivier van Nederland genoemd. Deze rivier is een 127 km lange aftakking van de Rijn en stroomt door Gelderland en Overijssel. Van oudsher is de IJssel een belangrijke handelsroute. De steden die langs deze rivier lagen waren aangesloten bij de Hanze: een samenwerkingsverband van handelaren en steden in de Middeleeuwen.

Inmiddels is de IJssel niet meer de handelsroute die zij ooit was, maar transporteert zij helaas wel (plastic) afval dat aanspoelt op de oevers. Als dit afval niet wordt opgeruimd, kan het door de rivier naar zee worden gebracht waar het bijdraagt aan de plasticsoep-problematiek. Daarom mag de IJssel niet ontbreken in het project Schone Rivieren. In 2019 zijn we gestart met activiteiten in de provincie Overijssel. Dit mede naar aanleiding van een motie aangenomen door de Gedeputeerde Staten van Overijssel. Daarna zijn er ook activiteiten gestart in Gelderland. Het gaat om de volgende activiteiten:

• Er worden opruimacties georganiseerd langs de oevers van de IJssel in de gemeenten Zevenaar, Duiven, Westervoort, Rheden, Zutphen, Deventer, Olst-Wijhe, Zwolle en Kampen. Dit doen we in samenwerking met lokale en regionale afvalophaaldiensten en Rijkswaterstaat (Zwerfafval Ophaal Regeling).
• Langs 35 korte tracés wordt onderzoek uitgevoerd door vrijwilligers die hiervoor zijn opgeleid.
• Op verschillende plekken worden ook ontdekactiviteiten georganiseerd. Zo wordt er samengewerkt met het basisonderwijs (Escaperoom Plastic Soep) en het middelbaar onderwijs (Woordvoerders van de Rivier). Ook vinden er regelmatig Schone Rivieren Expedities plaats.

Kijk op deze kaart waar opruimacties en onderzoek wordt georganiseerd. We stemmen af en werken met andere organisaties verenigd in het Platform Schone IJssel 2.0. Samen werken we aan een plasticvrije IJssel.

Over de IJssel

De IJssel is een aftakking van de Rijn. De rivier loopt van Westervoort (bij Arnhem) via Zutphen, Deventer, Zwolle, Kampen en het Ketelmeer naar het IJsselmeer. Ze volgt de vallei tussen de Veluwe in het westen en de Sallandse Heuvelrug in het oosten, ook wel het IJsseldal genoemd. De rivier vormt de natuurlijke grens tussen Gelderland en Overijssel en heeft een lengte van 127 km. Op zijn smalste punten is de IJssel 70 meter (rond Westervoort), op de breedste punten 140 meter (rond Kampen). De IJssel ligt 3.2 meter onder NAP.

Vroeger was de rivier een belangrijke handelsroute. In de vroegste middeleeuwen kwamen de steden Zutphen (als machtscentrum) en Deventer (als handelscentrum) dankzij hun ligging aan de IJssel tot grote bloei. Ook de Vikingen konden de nederzettingen via de IJssel bereiken en plunderen. Later, in de tijd van de Hanze (1250-1450), was de IJssel een belangrijke internationale handelsroute. De steden langs de rivier, Doesburg, Zutphen, Deventer, Hattem en Zwolle, waren dan ook bij de Hanze aangesloten.

De handelsroute is niet meer zo in bloei, de natuur gelukkig des te meer. De IJsseluiterwaarden gelden als een Natura 2000-gebied en om dit te waarborgen wordt een deel van de verstening van de rivieroevers ongedaan gemaakt. Deze stenen werd in eerste instantie geplaatst vanwege de verzanding van de rivier waardoor scheepvaart het lastig kreeg. Die verzanding begon in de 15^e eeuw, maar volgens critici zal het weghalen van de stenen ook de huidige scheepvaart in de rivier bemoeilijken.