IJssel

Schone IJssel

De IJssel die door sommigen de mooiste rivier van Nederland wordt genoemd, stroomt door Gelderland en Overijssel en is een 127 kilometer lange aftakking van de Rijn. Van oudsher is de IJssel een belangrijke handelsroute. De steden die langs deze rivier lagen waren aangesloten bij de Hanze: een samenwerkingsverband van handelaren en steden in de Middeleeuwen.

Inmiddels is de IJssel niet meer de handelsroute die zij ooit was, maar transporteert zij helaas wel (plastic) afval dat aanspoelt op de oevers. Als dit afval niet wordt opgeruimd, kan het door de rivier naar zee worden gebracht waar het bijdraagt aan de plasticsoep-problematiek. Daarom mag de IJssel uiteraard niet ontbreken in het project Schone Rivieren. Activiteiten langs de rivier zijn gestart in augustus 2019, binnen de provincie Overijssel mede naar aanleiding van een motie aangenomen door de Gedeputeerde Staten van Overijssel. Het gaat om de volgende activiteiten:

• Er worden opruimacties georganiseerd langs de oevers van de Overijsselse IJssel in de gemeenten Kampen, Zwolle, Olst-Wijhe en Deventer, maar ook met Gelderse gemeenten Westervoort, Duiven, Zevenaar en Rheden.
• Langs 35 korte tracés wordt onderzoek uitgevoerd door vrijwilligers die hiervoor speciaal zijn opgeleid.

We stemmen af en werken met andere organisaties verenigd in het Platform Schone IJssel 2.0. Samen werken we aan een plasticvrije IJssel.

Doe mee!

Wil je meehelpen aan een Schone IJssel of aan Schone Rivieren in het algemeen? Kijk op deze kaart om te zien waar er binnenkort opruimacties bij jou worden georganiseerd en geef je op met je vereniging! Wil je rivierafvalonderzoeker worden? Geef hier je interesse door. Heb je een ander goed idee voor het opruimen van plastic in onze rivieren? Neem contact op met de riviercoördinator.

Zwerfophaalregeling

De Zwerfvuilophaalregeling (ZOR) houdt in dat het afval dat door derden langs oevers is ingezameld kosteloos door Rijkswaterstaat wordt afgevoerd en verwerkt. Dit gebeurt doorgaans na een hoogwaterperiode, dan blijft er veel zwerfafval achter op de kant. Op dit soort momenten kan een gemeente bijvoorbeeld samen met vrijwilligers een opruimactie organiseren en het ingezamelde afval vervolgens laten ophalen en verwerken door Rijkswaterstaat.

De ZOR is een aanvulling op bestaande contracten en regelingen voor het beheer van een gebied. De regeling is vanaf begin 2018 van kracht. De regeling helpt mee om op een efficiënte en doelmatige manier te voorkomen dat zwerfafval in de zee belandt.

Wil je meer informatie over deze regeling of er gebruik maken? Ga dan naar de website van Rijkswaterstaat over de Zwerfvuilophaalregeling.

Over de IJssel

De IJssel is een aftakking van de Rijn. De rivier loopt van Westervoort (bij Arnhem) via Zutphen, Deventer, Kampen en het Ketelmeer naar het IJsselmeer. Ze volgt de vallei tussen de Veluwe in het westen en de Sallande Heuvelrug in het oosten, ook wel het IJsseldal genoemd. De rivier vormt de natuurlijke grens tussen Gelderland en Overijssel en heeft een lengte van 127 km. Op zijn smalste punten is de IJssel 70 meter (rond Westervoort), op de breedste punten 140 meter (rond Kampen). De IJssel ligt 3.2 meter onder NAP.

Vroeger was de rivier een belangrijke handelsroute. In de vroegste middeleeuwen kwamen de steden Zutphen (als machtscentrum) en Deventer (als handelscentrum) dankzij hun ligging aan de IJssel tot grote bloei. Ook de Vikingen konden de nederzettingen via de IJssel bereiken en plunderen. Later, in de tijd van de Hanze (1250-1450), was de IJssel een belangrijke internationale handelsroute. De steden langs de rivier, Doesburg, Zutphen, Deventer, Hattem en Zwolle, waren dan ook bij de Hanze aangesloten.

De handelsroute is niet meer zo in bloei, de natuur gelukkig des te meer. De IJsseluiterwaarden gelden als een Natura 2000-gebied en om dit te waarborgen wordt een deel van de verstening van de rivieroevers ongedaan gemaakt. Deze stenen werd in eerste instantie geplaatst vanwege de verzanding van de rivier waardoor scheepvaart het lastig kreeg. Die verzanding begon in de 15^e eeuw, maar volgens critici zal het weghalen van de stenen ook de huidige scheepvaart in de rivier bemoeilijken.