Lek

Schone Lek

De Neder-Rijn zet zich vanaf de gemeente Wijk bij Duurstede voort als de Lek. Zo’n 62 kilometer meandert deze rivier door de provincies Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland. Bij Kinderdijk verenigt de Lek zich met de Noord tot de Nieuwe Maas. In de laatste vijftien jaar zijn de dijken langs de Lek verhoogd en heeft de rivier, door het vergraven van uiterwaarden, meer ruimte gekregen om hoge rivierafvoeren te verwerken.

Helaas krijgt afval hier ook veel ruimte. Langs de Lek ligt veel afval op de oevers. Doordat de waterstand langs de Lek zo kan verschillen, is er een groot risico dat de rivier bij hoge waterstanden dit afval meeneemt naar zee waar het bijdraagt aan de plasticsoep-problematiek. Daarom streven we met Schone Lek, onderdeel van Schone Rivieren, naar het stoppen van plastic afval. Dat doen we onder andere door:

• Opruimacties langs de Lek te organiseren. In vijf Gelderse en Utrechtse gemeenten (Wijk bij Duurstede, Buren, Culemborg, Houten en Nieuwegein) ruimen vrijwilligers van sport- en cultuurverenigingen sinds 2019 de uiterwaarden van de rivieren op.
• Samenstelling van zwerfafval te monitoren met vrijwilliger rivieronderzoekers. De trainingen hiervoor worden in het voor- en najaar gegeven.

Doe mee!

Wil je meehelpen aan een Schone Lek of aan Schone Rivieren in het algemeen? Kijk op deze kaart om te zien waar er binnenkort opruimacties bij jou worden georganiseerd en geef je op met je vereniging! Wil je rivierafvalonderzoeker worden? Geef hier je interesse door. Heb je een ander goed idee voor het opruimen van plastic in onze rivieren? Neem contact op met de riviercoördinator.

Zwerfvuilophaalregeling

De Zwerfvuilophaalregeling (ZOR) houdt in dat het afval dat door derden langs oevers is ingezameld kosteloos door Rijkswaterstaat wordt afgevoerd en verwerkt. Dit gebeurt doorgaans na een hoogwaterperiode, dan blijft er veel zwerfafval achter op de kant. Op dit soort momenten kan een gemeente bijvoorbeeld samen met vrijwilligers een opruimactie organiseren en het ingezamelde afval vervolgens laten ophalen en verwerken door Rijkswaterstaat.

De ZOR is een aanvulling op bestaande contracten en regelingen voor het beheer van een gebied. De regeling is vanaf begin 2018 van kracht. De regeling helpt mee om op een efficiënte en doelmatige manier te voorkomen dat zwerfafval in de zee belandt.

Wil je meer informatie over deze regeling of er gebruik maken? Ga dan naar de website van Rijkswaterstaat over de Zwerfvuilophaalregeling.

Over De Lek

De Lek loopt van de Nederrijn bij Wijk bij Duurstede naar de Nieuwe Maas bij Krimpen aan de Lek. De rivier is onderdeel van de hoofdstroom van de Rijn en daarmee belangrijk voor de scheepvaart tussen Rotterdam en Duitsland. De lengte van de Lek is 62 kilometer en heeft breedtes tussen de 180 en 330 meter. De rivier ligt 5.3 meter onder NAP.

De Lek kreeg pas in 1122 de belangrijkste positie tussen Duitsland en Nederland, toen werd de rivier definitief de hoofdstroom van de Rijn omdat bij Wijk bij Duurstede de oorspronkelijke Rijnloop werd afgedamd. De oude Rijnloop via onder meer de Kromme Rijn en de Oude Rijn verloor door de veranderde waterhuishouding sindsdien zijn betekenis als hoofdwaterweg. In 1285 werd vervolgens de Hollandse IJssel bij Klaphek afgedamd waardoor de stad Utrecht de directe verbinding met de rivier verloor. Om deze verbinding te herstellen werd in 1374 de Vaartsche Rijn gegraven en bij Vreeswijk een houten sluis aangelegd.

Omdat de rivier zo’n belangrijke handelsroute is, zijn in de laatste vijftien jaar de dijken langs de Lek verhoogd en heeft de rivier, door het vergraven van uiterwaarden, meer ruimte gekregen om hoge rivierafvoeren te verwerken.