Nederland Schoon en Schone Rivieren (initiatief van IVN Natuureducatie en Stichting De Noordzee) gaan samenwerken in de strijd tegen zwerfafval in Nederlandse rivieren. Door de unieke hoeveelheid data die de onderzoekers van Schone Rivieren verzamelen te combineren met de aanpakken en het netwerk van Nederland Schoon, verwachten beide partijen hun impact te vergroten
Nederland Schoon voert als onderdeel van Afvalfonds Verpakkingen namens producenten en importeurs van verpakkingen, de Bewustmakingsmaatregelen uit. “Wij richten ons meer en meer op het voorkomen van zwerfafval. En hoe beter we kunnen herleiden wat aan zwerfafval in rivieren terechtkomt, hoe beter we bij de bron aan voorkomen kunnen werken. En in gezamenlijkheid gaat dat sneller.” aldus Ingrid Goethart, directeur Nederland Schoon a.i.. Ewout van Galen (directeur Stichting De Noordzee – partner in Schone Rivieren) vult aan: “Een nieuwe fase, voorbij het opruimen van afval. Met de data van Schone Rivieren kan Nederland Schoon beter inrichting geven aan oplossingen aan de kant van verpakkingsproducenten die ten goede komen aan het milieu. We kijken uit naar een vruchtbare samenwerking.”
Burgerwetenschap door Schone Rivieren
Sinds 2017 voert Schone Rivieren grootschalig citizen science-onderzoek uit met behulp van meer dan duizend burgerwetenschappers op basis van de River Ospar-methode, een internationaal erkende methode die in meerdere landen wordt gebruikt en is afgeleid van de Beach Ospar-methode. Deze vrijwillige onderzoekers analyseren twee keer per jaar de samenstelling en mogelijke bronnen van zwerfafval in de grote rivieren, zoals Maas, Waal en IJssel. In totaal werd in de periode van 2017 tot 2023 bijna een miljoen stuks afval gevonden, gemiddeld 311 stuks per 100 meter. Hiervan is ongeveer 90 procent van plastic.
Plasticsoep in de Nederlandse rivieren
Schone Rivieren heeft onlangs een onderzoeksrapport gepubliceerd met conclusies en diverse aanbevelingen op basis van vijf jaar rivierafvalonderzoek. Op 24 oktober is het rapport aangeboden aan de Tweede Kamercommissie Infrastructuur en Waterstaat met een oproep aan de overheid om te werken aan duidelijke regels en normen voor plastic in water. Naast de overheid is ook het bedrijfsleven aan zet voor een goede bronaanpak van afval. Het meeste gevonden afval dat de burgerwetenschappers vinden, bijna 40 procent, is afkomstig van bedrijfsactiviteiten. Zo’n 35 procent is recreatieafval, waaronder veel plastic snoep- en drankverpakkingen en voedselverpakkingen. Het verpakkend bedrijfsleven moet hiermee aan de slag in het kader van de Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid (UPV) van de Europese Single Use Plastic (SUP)-richtlijn. Het beschikbaar stellen van de Schone Rivieren data kan de verpakkingsindustrie helpen de UPV effectief uit te voeren. Immers, door te begrijpen welke soorten afval worden aangetroffen en waar en hoe dit gebeurt, kan aan de bron een effectievere oplossing worden ontwikkeld.
Bewustwording en gedragsbeïnvloeding
De data van Schone Rivieren vormen een waardevolle bron van informatie voor Nederland Schoon dat zich richt op het voorkomen van zwerfafval. Dit gebeurt door samen met producenten en importeurs van verpakkingen te werken aan bewustmakingscampagnes en gedragsbeïnvloedingsmaatregelen. Nederland Schoon draagt daarom ook bij aan het onderzoek van Schone Rivieren, zodat dit gecontinueerd kan worden.
Via de samenwerking van Nederland Schoon en Schone Rivieren wordt gestreefd naar schone oevers en een schoner Nederland. Met duidelijk als doel: minder wegwerpplastic en ander zwerfafval in rivieren. Samen voor een schone toekomst!
Naar Nederland Schoon